Uykusuzluk Beyinde Zehirli Atık Birikimini Artırıyor

Uykusuzluk Beyinde Zehirli Atık Birikimini Artırıyor Bilim insanları, yeterli uyku alınmamasının beyinde zararlı atıkların birikmesine neden olabileceğini ve bunun da demans ile Alzheimer riskini artırabileceğini açıkladı.

Beynin “temizlik sistemi” olarak bilinen glimfatik ağın, özellikle uyku sırasında aktif çalıştığı ifade ediliyor. Uyku bozulduğunda bu sistemin etkinliğinin düştüğünü belirten uzmanlar, toksinlerin beyinden uzaklaştırılmasının yavaşladığını vurguluyor. Vücuttaki diğer organlar atıkları lenf sistemiyle temizlerken, beynin lenf damarları bulunmuyor. Yaklaşık 12 yıl önce keşfedilen glimfatik sistem, beyin-omurilik sıvısını kullanarak hücreler arasındaki zararlı proteinleri topluyor ve toplardamarlara iletiyor. Hayvan deneylerinde, sistemin özellikle Alzheimer hastalığıyla ilişkilendirilen beta amiloid proteinlerini uyku sırasında temizlediği gösterildi. İnsanlarda yapılan gözlemler de, uykusuz geçirilen yalnızca bir gecenin ardından bu proteinlerin seviyelerinin arttığını ortaya koydu. Uzmanlar, kaliteli uykunun beyin sağlığı açısından kritik olduğuna dikkat çekiyor. Ancak tedaviyle toksinlerin tamamen temizlenmesinin demans riskini kesin olarak azaltıp azaltmadığı henüz netlik kazanmış değil. Mevcut çalışmalar, uyku apnesi ve insomnia gibi bozuklukların tedavisinin, beyindeki atık temizliği üzerindeki etkisini anlamaya odaklanıyor. Araştırmacılar, hafıza ve bilişsel fonksiyonları konusunda kaygısı olan kişilere uyku düzenlerini izlemeleri ve uzman hekimlere başvurmaları yönünde tavsiyede bulunuyor.