“Çocuklarım benim yaşıma geldiğinde Türk fındığı yiyemeyecekler!”

Dünyanın en büyük fındık üreticisi Türkiye ile ilgili çarpıcı bir açıklama geldi. Prof. Dr. Yılmaz, Sakarya’da önemli bir gelir kaynağı olan fındık için önümüzdeki yıllarda çocukların Türk fındığı yiyemeyeceğini belirtti…

Dünyanın en fazla fındık üreten ve ihraç eden ülkesi olan Türkiye ile ilgili dikkat çekici bir uyarı geldi. Ekonomist Prof. Dr. Bilge Yılmaz, bugünkü gidişatın değişmemesi halinde, Türkiye’de büyüyen çocukların yaklaşık 40 yıl sonra kendi ülkesinin fındığını ithal ürün olarak tüketeceğini söyledi. Türkiye’nin her yıl 500 milyon doların üzerinde gelir elde ettiği fındık ihracatı konusunda gelen bu açıklama, sektörün uzun vadeli geleceğine ilişkin soru işaretlerini artırdı. Özellikle her yıl 80 bin tonun üzerinde fındık üretimi yapılan ve binlerce ailenin geçim kaynağı olan Sakarya için de bu uyarı, gözleri yeniden kente ve bölgedeki verimlilik tartışmalarına çevirdi. DÜNYADAKİ 3 FINDIKTAN 2’Sİ TÜRKİYE’DE ÜRETİLİYOR!Açıklamasında dünya fındık piyasasındaki tabloyu anlatan Prof. Dr. Bilge Yılmaz, bir dönem küresel üretimin üçte ikisinin Türkiye’de yapıldığını hatırlattı. Yılmaz, “Birkaç yıl önce dünyadaki fındık üretiminin üçte ikisi Türkiye'de yapılıyordu. Türkiye’nin domine ettiği, ciddi gelir sağlayan bir üründü. Şimdi payımız yüzde 50'lere düştü.” ifadelerini kullandı. Türkiye’nin bu alandaki rekabet gücünü yavaş yavaş kaybettiğini vurgulayan Yılmaz, mevcut gidişatın devam etmesi halinde fındıkta avantajlı ülke konumunun tamamen kaybolabileceğini dile getirdi. “ÇOCUKLARIM BENİM YAŞIMA GELDİĞİNDE TÜRK FINDIĞI YİYEMEYECEK”Ekonomist Yılmaz, tehlikenin boyutunu anlatırken gelecek kuşaklara işaret etti. “Uzun vadede, benim çocuklarım benim yaşıma geldiği zaman Türkiye'de fındık ithal fındık olacak, Türk fındığı yiyemeyecekler.” diyen Yılmaz, mevcut politikalara müdahale edilmemesi halinde Türkiye’nin kendi ürününü bile dışarıdan almak zorunda kalabileceğini söyledi. TEŞVİK SİSTEMİNE ELEŞTİRİ: “METREKAREYE PARA, VERİMLİLİĞE TEŞVİK YOK”Konuşmasında Türkiye’de uygulanan destek modelini de eleştiren Prof. Dr. Bilge Yılmaz, fındık teşviklerinin verimlilik odaklı tasarlanmadığını belirtti.“Teşvik veriyoruz ama nasıl veriyoruz? Metrekare başına. Ne kadar fındık bahçen varsa o kadar para alıyorsun. Bu sistem insanları doğru şeyleri yapmaya, üretkenliği artırmaya teşvik etmiyor.” diyen Yılmaz, politikanın yapısal olarak gözden geçirilmesi gerektiğini ifade etti. ABD VE OREGON ÖRNEĞİ: “BİRKAÇ YIL ÖNCE 50 BİN TON ÜRETİYORLARDI BU YIL 100 BİN TONU GEÇTİ”Yılmaz’a göre Türkiye için en büyük tehdit, ABD kaynaklı rekabet.Yılmaz, ABD’nin bu alana “bilimsel” yaklaştığını anlatarak, şunları söyledi:“Biz bu konuyu araştırmıyoruz. Onlar olaya bilimsel yaklaşıyor. Fındık her yerde yetişmiyor ama Amerika'da çok farklı iklim bölgeleri var. Oregon eyaletini fındık için belirlemişler. Oraya fındık ekiyorlar.” Yılmaz, bir İtalyan firmasının da Oregon Eyalet Üniversitesi’ne daha verimli fındık üretimi için araştırma yaptırdığını, bu çalışmalar sonucunda ABD’deki fındığın birim maliyetinin Türkiye’dekinin yarısından bile az olduğuna dikkat çekti. “Amerika'daki fındığın birim maliyeti Türkiye'dekinin yarısından az. Birkaç yıl önce 50 bin ton üretiyorlardı, bu yıl ilk kez 100 bin tonu geçtiler.” diyen Yılmaz, ABD’de yeni fındık alanlarının devreye alındığını ve önümüzdeki 10 yılda üretimin çok daha büyüyebileceğini belirtti. “FİYATI BİZ BELİRLİYORUZ, KAZANANI BAŞKASI OLUYOR”Türkiye’nin hâlâ dünya piyasasında fiyat belirleyici ülke olduğunu hatırlatan Yılmaz, buna rağmen yanlış teşvik ve düşük verimlilik nedeniyle kazançlı çıkanın başka ülkeler olduğuna dikkat çekti. “Siz fındık üretiyorsunuz ikiye, adam üretiyor bire. Uzun vadede orada tutunamazsınız. Siz ana ülkesiniz ama fiyatınız çok yüksek. O yüzden adam her diktiği fındıktan ciddi para kazanıyor, sürekli fındık ekmeye teşvik ediliyor.” sözleriyle tabloyu özetledi. “10–15 YIL SONRA FINDIK ÜRETMEK PARA KAYBETMEK OLACAK”Mevcut verimlilik düzeyi korunursa Türkiye’de fındık üretmenin ekonomik açıdan cazibesini yitireceğini savunan Prof. Dr. Bilge Yılmaz, sert bir uyarıda bulundu: “Eğer biz bu verimlilikte devam edersek 10-15 yıl sonra Türkiye'de fındık üretmek, para kaybetmek gibi bir şey olacak. Kimse de fındığını toplamayacak. Uzun vadede biz fındığı Amerika’dan ithal eder duruma düşeceğiz.” SAKARYA GBİ FINDIK ÜRETİM LİDERİ İLLER, AĞIR FATURA ÖDEYEBİLİR!Yılmaz, çözümün imkânsız olmadığını, ancak konunun ciddiyetle ele alınması gerektiğini vurguladı. “Bunların üzerine çalışılması lazım. Bunların hiçbiri çok büyük bilimsel hazırlık gerektirmiyor ama ciddiyet gerektiriyor, planlama gerekiyor.” diyen Yılmaz, fındık üreticisinin verimliliğini artıracak çalışmalara kaynak aktarılmasını, teşvik sisteminin de buna göre yeniden kurgulanmasını önerdi. Ekonomist Prof. Dr. Bilge Yılmaz, hem Sakarya gibi üretim merkezleri hem de Türkiye ekonomisi için stratejik öneme sahip fındıkta, “bugün alınmayan önlemlerin yarın ithalat faturası olarak geri dönebileceği” uyarısını yaparak sözlerini tamamladı.