Asıl Tehlike Sapanca’dan Geçiyor!

Marmara Değil, Sapanca Tehlike Altında! Prof. Dr. Şener Üşümezsoy’dan ezber bozan deprem açıklaması: “Asıl risk hattı Sakarya’dan geçiyor” Balıkesir’in Sındırgı ilçesinde meydana gelen 6.1 büyüklüğündeki depremin ardından Marmara’daki sismik hareketlilik yeniden tartışma konusu oldu.

Ancak Deprem Bilimci Prof. Dr. Şener Üşümezsoy, “İstanbul merkezli büyük deprem senaryoları artık geçerliliğini yitirdi” diyerek dikkatleri Sakarya’ya çevirdi. Üşümezsoy’a göre Marmara Denizi’nin ortasında olduğu düşünülen aktif fay hattı “ölü bir hat” konumunda; esas tehlike Sapanca üzerinden ilerleyen aktif fayda. “Marmara’daki senaryolar çöktü” Uzun süredir kamuoyunda dile getirilen “İstanbul’da 7’nin üzerinde deprem olacak” tezlerini eleştiren Üşümezsoy, “Kuzey Marmara boyunca aktif bir faydan söz etmek mümkün değil. Adalar fayı dediğimiz hat, bölgedeki gerilme yönleriyle paralel çalışmıyor. Bu nedenle artık işlevini yitirmiş durumda” ifadelerini kullandı. Üşümezsoy, Marmara Denizi’nde beklenen yıkıcı depreme dair yapılan hesaplamaların da yanlış temellere dayandığını savundu: “1894 depremiyle birlikte 250 yıllık bir döngü olduğu varsayımı doğru değil. Depremi belirleyen şey takvim değil, fayın jeolojik davranışıdır. Bu yüzden ‘her an deprem olabilir’ yaklaşımı artık bilimsel değil.” Sapanca hattı: “Kilit kırılma noktası” Uzman, dikkatleri Sakarya’ya çeviren açıklamasında, Kuzey Anadolu Fay Hattı’nın Marmara uzantısının sanıldığı gibi deniz ortasından değil, karasal bir güzergâhtan geçtiğini belirtti. “Fay hattı Körfez’den başlar, Yalova üzerinden Sapanca’ya uzanır ve oradan Hersek Burnu’nu geçerek Çınarcık çukurunun güneyine ilerler. Dolayısıyla asıl aktif kırılma hattı bu bölgededir.” Bu açıklama, yıllardır “Marmara merkezli deprem” söylemleriyle gündeme gelen tartışmayı farklı bir yöne taşıdı. Uzmanlara göre, özellikle Sapanca ve çevresi fay mekanizması açısından kritik bir geçiş bölgesinde yer alıyor. Sakarya’da risk yeniden gündemde Sakarya, 1999 depreminde yaşadığı yıkımın ardından bölgedeki yapı stoğunu büyük ölçüde yeniledi. Ancak jeologlara göre Sapanca hattı üzerindeki aktif kırılmalar, yeni yapıların da risk altında olduğunu gösteriyor. Bölge, Kuzey Anadolu Fay Hattı’nın hem doğu hem batı yönlü gerilme kuvvetlerinin kesiştiği noktada bulunuyor. Bu nedenle uzmanlar, fayın hareketlerinin düzenli olarak izlenmesi ve yerleşim planlarının bu verilere göre güncellenmesi gerektiğini vurguluyor. “Korku değil, bilim konuşmalı” Üşümezsoy, kamuoyunda sıkça gündeme gelen “büyük Marmara depremi” söylemlerinin, bilimsel verilerden çok korku ve belirsizlik üzerinden beslendiğini belirterek şu uyarıda bulundu: “Gerçek tehlike haritalarla değil, hareket eden faylarla anlaşılır. Bizim önceliğimiz İstanbul’u korkutmak değil, aktif hatların geçtiği yerlerde bilinçli ve planlı bir şehirleşme sağlamak olmalı. Bugün için bu hattın en riskli bölgesi Sapanca’dır.”