Anadolu’nun Kalbinde Zafer: Sakarya Meydan Muharebesi

Anadolu’nun Kalbinde Tarihi Zafer: Sakarya Meydan Muharebesi 23 Ağustos–13 Eylül 1921 tarihleri arasında gerçekleşen Sakarya Meydan Muharebesi, Türk milletinin bağımsızlık yolundaki en kritik dönemeçlerden biri oldu. Bu 22 günlük destan, yalnızca cephede kazanılmadı; diplomasi masasında da önemli kazanımlar sağlandı.

1921 yazında Anadolu’nun büyük bölümü işgal altındaydı. Batıda Yunan ordusu İzmir’den Ankara’ya doğru ilerliyor, güneyde ise Fransız kuvvetleri direnişi kırmak için hazırlık yapıyordu. İkinci İnönü Muharebesi Türk ordusunun kararlılığını gösterse de, Yunanlar Ankara’yı ele geçirip direnişi sona erdirmeyi hedefliyordu. Fakat bu planları gerçekleşmedi. Başkomutan Mustafa Kemal ve Topyekûn Seferberlik 5 Ağustos 1921’de Türkiye Büyük Millet Meclisi, Mustafa Kemal’i “Başkomutan” ilan etti. Mustafa Kemal, hem askerî hem siyasi sorumluluğu üstlenerek ordunun başına geçti ve “Tekalif-i Milliye Emirleri” ile milletin topyekûn seferberliğini başlattı. Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Tarih Bölümü Başkanı Prof. Dr. Nasrullah Uzman, “Bu savaş, sadece Mehmetçik’in değil, tüm milletin Anadolu’nun işgaline karşı birleştiği bir mücadeleyi simgeliyor,” diyor. Savaşın Seyri 22 Temmuz 1921’de Türk ordusu Sakarya Nehri’nin doğusuna çekilmeye başladı. Yunan birlikleri 9 gün süren bir yürüyüşle taarruz pozisyonuna geçti. Ancak Türk keşif birlikleri düşmanın yönünü belirleyerek sürpriz saldırı olasılığını ortadan kaldırdı. 23 Ağustos’ta Yunan ordusu geniş bir cephede saldırıya geçti. Sakarya Nehri doğusunda, Polatlı ve Haymana hattında Türk birlikleriyle karşılaştılar. Malzeme bakımından eksik olsa da moral açısından güçlü olan Türk ordusu, Mustafa Kemal’in meşhur emriyle motive edildi: “Hattı müdafaa yoktur, sathı müdafaa vardır. O satıh bütün vatandır. Vatanın her karış toprağı vatandaşın kanıyla ıslanmadıkça terk olunamaz.” Yunan ordusu ilk günlerde Mangal Dağı ve Türbetepe’yi ele geçirerek ilerlemeye çalıştı. Dördüncü gün Mustafa Kemal, cepheyi desteklemek amacıyla Meclis’in Kayseri’ye taşınmasını önerdi. 7. gün tüm cephelere yönelen Yunan saldırıları, Türk ordusunun kahramanca savunması sayesinde başarısız oldu. Zafer ve Sonrası 22 gün 22 gece süren savaş, Yunanların Sakarya doğusunu terk etmesiyle 13 Eylül’de sona erdi. Her iki taraf da ağır kayıplar verdi; ancak Türk ordusu düşmanın ilerleyişini durdurmayı başardı. Prof. Dr. Uzman, “Bu zafer, Türk milletinin ordusuna ve kendi geleceğine olan güvenini yeniden kazandırdı,” diyor. Sakarya Zaferi yalnızca askeri başarıyla sınırlı kalmadı; diplomatik kazanımlar da sağlandı: 13 Ekim 1921: Sovyetler ile Kars Antlaşması imzalandı, bugünkü Doğu sınırımız belirlendi. 20 Ekim 1921: Fransa, Ankara Antlaşması ile Anadolu’dan çekildiğini resmen kabul etti. İtalya, işgal ettiği toprakları boşaltma sürecini hızlandırdı. İngiltere ile TBMM arasında esir değişimi anlaşması yapıldı. Prof. Dr. Uzman, “Savaşta verilen kayıplar sadece rakam değil, her biri ayrı bir hayat ve aile hikayesidir. Her karış toprakta şehitlerimizin kanı var,” diyerek İstiklal Marşı’ndaki “Şüheda fışkıracak, toprağı sıksan şüheda” sözlerinin önemine dikkat çekiyor. Sakarya Meydan Muharebesi, Anadolu’nun kurtuluş yolundaki dönüm noktası olarak, milletimizin hem cesaretini hem de kararlılığını tarih sayfalarına kazıdı.