Ağız Solunumu Büyümeyi ve Öğrenmeyi Etkiliyor

Ağızdan Nefes Almak Çocukların Gelişimini Tehdit Ediyor Uzmanlara göre çocukların ağızdan nefes alması basit bir alışkanlık değil, gelişim sürecini derinden etkileyen ciddi bir sağlık sorunu. Çene ve yüz yapısından uyku kalitesine, dikkat düzeyinden büyüme hormonuna kadar birçok alanda olumsuz sonuçlar doğurabiliyor.

Sağlık Bilimleri Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Öğretim Üyesi Prof. Dr. Vefik Arıca, ağız solunumunun çocuklarda hem fiziksel hem zihinsel gelişimi sekteye uğrattığını belirtiyor. Çene ve Yüz Yapısında Kalıcı Bozukluklar Ağızdan nefes almak çene gelişimini olumsuz etkiliyor. Prof. Dr. Arıca, “Bu çocuklarda çene daralıyor, dişlerde çapraşıklık artıyor, yüz yapısında uzun ve dar bir görünüm oluşabiliyor. İleri yaşlarda diş teli tedavisine ihtiyaç artıyor” diyor. Ağız solunumu ayrıca ağız kuruluğu, kötü ağız kokusu ve diş çürükleri gibi sorunlara da neden oluyor. Bilimsel çalışmalar, bu çocuklarda ağız içi bakteri dengesinin bozulduğunu ve ağız florasının değiştiğini ortaya koyuyor. Burun Filtrasyonu Devre Dışı Kalıyor Normalde burun, solunan havayı filtreleyerek mikropları ve tozları süzer. Ancak ağızdan nefes alındığında bu doğal koruma ortadan kalkıyor. Bu da çocukların daha sık üst solunum yolu enfeksiyonu geçirmesine yol açıyor. Prof. Dr. Arıca, “Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre, ağızdan nefes alan çocuklar yılda yüzde 30 daha fazla solunum yolu enfeksiyonu geçiriyor. Bu durum genellikle alerji, geniz eti veya bademcik büyümesi nedeniyle ortaya çıkıyor” ifadelerini kullanıyor. Büyüme Hormonu Salgısı Azalıyor Uyku kalitesi çocuk gelişimi için kritik öneme sahip. Ağızdan nefes alan çocuklar uykuda sık sık uyanıyor ve derin uykuya dalamıyor. Bu durum büyüme hormonu salgısını azaltarak boy uzamasını ve fiziksel gelişimi yavaşlatıyor. Arıca, yapılan araştırmalara dikkat çekerek şunları söylüyor: “Uyku apnesi olan çocuklarda büyüme hormonu düzeyi, sağlıklı akranlarına göre yüzde 20 daha düşük bulunmuştur. Bu durum boy kısalığı, kilo dengesizliği ve ergenlikte gecikme gibi sonuçlara neden olabilir.” Öğrenme ve Dikkat Sorunlarını Tetikliyor Yeterli ve derin uyku alamayan çocuklarda dikkat eksikliği ve öğrenme güçlüğü sık görülüyor. Türkiye’de yapılan çalışmalar, ağızdan nefes alan çocukların okul başarısının anlamlı şekilde düşük olduğunu ortaya koyuyor. Prof. Dr. Arıca, “Bu çocuklarda derse odaklanma zayıf, unutkanlık ve çabuk yorulma sık. Ayrıca kan oksijen düzeyi de düşebiliyor. Bu tabloya ‘gece hipoksemisi’ deniyor ve öğrenme ile hafıza merkezlerini olumsuz etkiliyor” diyor. Bilimsel bulgulara göre, ağızdan nefes alan çocukların IQ skorları normal akranlarına göre ortalama 5–10 puan daha düşük olabiliyor. Ergenlikte Kalıcı Etkiler Bırakabiliyor Ağızdan nefes alma alışkanlığı erken dönemde fark edilmezse, ergenlikte etkileri daha da belirgin hale geliyor. Çene yapısı kalıcı olarak bozulabiliyor, yüz estetiği etkileniyor ve spor performansı düşüyor. Prof. Dr. Arıca, aileleri uyarıyor: “Çocuğunuz horluyorsa, uykuda ağzı açık kalıyorsa veya sabah yorgun kalkıyorsa mutlaka bir uzmana başvurun. Bu durum yalnızca bir alışkanlık değil, gelişimi etkileyen ciddi bir tıbbi sorundur.” Bu nedenle uzmanlar, ailelerin çocuklarında ağız solunumu fark ettiklerinde erken müdahale için çocuk sağlığı, kulak burun boğaz veya diş hekimine başvurmalarını öneriyor.