2050’de Çocuk Obezitesi Alarmı!

2050 Alarmı: Obezite Tehlikesi Çocukları Kuşatıyor! Dünya Genelinde 746 Milyon Çocuk Risk Altında Uzmanlar, çocukluk çağı obezitesinin artık küresel bir salgın düzeyine ulaştığını ve önlem alınmadığı takdirde 2050’ye kadar tabloyun çok daha vahim bir hâl alacağını söylüyor. Yapılan projeksiyonlara göre, 5–19 yaş grubunda obez veya aşırı kilolu çocuk ve genç sayısı dünya genelinde 746 milyona çıkacak. Türkiye’de ise bu sayının 3,4 milyonun üzerine yükselmesi bekleniyor.

1975’te dünya çapında çocukluk çağı obezitesi yalnızca yüzde 4 seviyesindeyken, 2022’de bu oran yüzde 20’ye ulaştı. 11 milyon olan obez çocuk sayısı 47 yılda 159 milyona çıkmış durumda. Uzmanlar artış hızının “tarihte eşi görülmemiş” seviyelerde olduğunu belirtiyor. UZMAN UYARIYOR: HAREKETSİZ YAŞAM TEHLİKEYİ BÜYÜTÜYOR Obezite Cerrahisi Uzmanı Doç. Dr. M. Celal Kızılkaya, özellikle büyük şehirlerde çocukların fiziksel aktiviteden hızla uzaklaştığını belirterek kritik uyarılarda bulundu. Kızılkaya’ya göre, güvenli oyun alanlarının azalması, artan ders ve sınav stresi, dijital cihazların çocukların hayatındaki ağırlığı gibi etkenler, hareketsizliği artırarak obezitenin önünü açıyor. YANLIŞ BESLENME ÇOCUĞUN GELECEĞİNİ TEHLİKEYE ATIYOR Uzmanlar; yağ oranı yüksek beslenme, aşırı karbonhidrat tüketimi, şekerli içecekler ve paketli ürünlerin yoğun tüketimi nedeniyle birçok çocuğun hem obeziteye hem de vitamin-mineral eksikliklerine sürüklendiğini vurguluyor. Kızılkaya, özellikle kahvaltı öğününün atlanmasının çocuklarda obezite riskini ciddi şekilde yükselttiğini belirtti ve ekledi: “Her iki ebeveynin de obez olduğu ailelerde çocukların şişmanlık riski katlanarak artıyor. Düzenli ve dengeli beslenme bu riskin azaltılmasında en etkili araçtır.” EKRAN SÜRESİ SINIRLANMALI, UYKU DÜZENİ SAĞLANMALI Çocuklarda obeziteyi önlemek için uygulanması gereken temel adımlar şöyle sıralanıyor: Hormonal veya genetik bir sorun şüphesi varsa çocuklar mutlaka çocuk endokrinolojisi tarafından değerlendirilmelidir. Tedavinin temeli yaşam tarzı değişiklikleridir. Sağlıklı beslenme alışkanlığı kazandırılmalı, düzenli fiziksel aktivite rutine eklenmelidir. Uyku düzeni oluşturulmalı, ekran başında geçirilen süre mümkün olduğunca azaltılmalıdır. Çocuklar için bariatrik cerrahi, erişkinlerdeki gibi birincil tedavi yöntemi değildir; kapsamlı değerlendirme gerektirir. Çocuk, bu konuda deneyimli multidisipliner ekiplerin çalıştığı merkezlerde takip edilmelidir. ÇOCUKLARDA OBEZİTENİN TEDAVİSİNDE ‘EKİP’ ŞART Doç. Dr. Kızılkaya, obezitenin “tek disiplinle çözülecek bir hastalık olmadığını” belirterek multidisipliner yaklaşımın önemine dikkat çekti. Bu ekipte olması gereken branşlar: Obezite cerrahisi Endokrinoloji Gastroenteroloji Psikiyatri Kardiyoloji Göğüs hastalıkları Beslenme ve diyet uzmanı Psikolog Fizyoterapist Bu ekip, hastayı ayrı ayrı değerlendirip daha sonra ortak toplantılarla en doğru tedavi yolunu belirliyor. Böylece çocuğun genel sağlık durumu, yaşam tarzı ve varsa eşlik eden hastalıkları dikkate alınarak en uygun tedavi süreci oluşturuluyor. GELECEK NESİLLER İÇİN ACİL EYLEM ŞART Uzmanlara göre çocukluk çağı obezitesi, yalnızca görünüm veya kilo fazlalığı değil; gelecekte diyabet, kalp-damar hastalıkları ve psikolojik sorunlar başta olmak üzere birçok ciddi sağlık probleminin habercisi. 2050 projeksiyonları düşündüğünde, hem ailelerin hem de toplumun bu konuda daha bilinçli hareket etmesi hayati önem taşıyor.